De opening bepaalt de opening

Een vernieuwd Kennemer Combinatie verscheen zaterdag bij de seizoensopening tegen Meesterklasse-debutant Paul Keres. Zelf hing ik 63 zetten in de touwen, dus het verslag is wat minder gedetailleerd ditmaal. Bij de avonddis kwamen echter de openingen het meest ter sprake, dus laat ik daar maar het verslagje op richten. We gaan de borden eens af van hoog naar laag.

Op 1 onze nieuwe aanwinst Friso. Onze veteraan neemt de eerste seizoenshelft op het topbord de grootmeesterlijke  honneurs waar voor Ivan, die als winnende coach van het gouden Oezbeekse Olympiade-team een magische zomer heeft beleefd en daar de komende maanden de welverdiende vruchten van plukt. Friso op 1 bleek hetzelfde euvel te hebben als ik op 8. De theorie verlatend de keuze hebben uit een natuurlijke ontwikkelingszet met de loper (Ld3 bij hem, Ld6 bij mij) of een andersoortige, onnatuurlijke opstelling. Na eindeloos piekeren (40 minuten bij Friso, 32 minuten bij mij) speelden we allebei een onnatuurlijke zet, kwamen minder goed te staan en tijdproblemen doemden zich later op. Die tijdnood zorgde er bij Friso voor dat een winnend kwaliteitsoffer niet goed berekend kon worden. Wat resterende was een ruïne, 90 sec op de klok en een tactisch remise-aanbod, wat door de genereuze Paul Keres kopman Wemmers werd aanvaard. Een half mislukt debuut, maar nog altijd beter dan een lege dop.

Op het hoogste zwartbord vanzelfsprekend onze muur, de Rotterdamse Radjabov, de kersverse GM – niemand minder dan Liam. Als die man toch niet te verslaan is, dan liever met zwart op bord 2 dan op een verdwaald witbord, waar je benauwde halfjes tegen de Boudry’s van deze wereld moet maken. Tegen de verwachting in won Liam opmerkelijk makkelijk. Tegenstander Breukelman speelde in de opening a tempo a3?!, de zwarte loper naar het heerlijke veld a5 dwingend. Daarna ging het snel verder bergafwaarts met wit en ruimde Liam professioneel de witte wanorganisatie op. Ik zou deze alinea normaliter afsluiten met: ‘een lekker begin op weg naar de laatste GM-norm’, maar dat hoeft gelukkig niet meer.

Op 3 een andere debutant, señor David. David speelde i.t.t. de volgende witborden geen Spaans (wellicht dat Spanjaarden het Spaans net zo’n dubieuze opening vinden als wij Hollands) en wist miraculeus genoeg net aan gelijkspel te bereiken tegen de zwarte Leeuw (1.. d6, 2… Pd7 en dan net niet verloren staan). De zwartspeler is echter wel GM Den Hertog, dus ondanks die Leeuw kan hij best een aardig potje schaken en dat bleek ook zaterdag. De Spaanse furie doofde snel en wat restte was een adellijk gespeeld zwart eindspel. 

Op bord 4 had Eline vooruit gespeeld. Deze partij werd al in de opening beslist, toen wit er een frivool Slavisch gambietje uit gooide en zwart compensatie voor haar pion kreeg. Geheel in stijl maakte Eline er nog een heksenketel van, maar toen de rookwolken opgetrokken waren, resteerde een gewonnen eindspel. 

Bord 5 was voor Onno, onze held van vorig seizoen. Een slome Spanjaard werd nog slomer behandeld en zwart nam het spel over. Vele ontwikkelingen volgden, waar ik niet veel van begreep. Het einde was wel vrij duidelijk en leek ook erg op het eindspel op bord 3. Ook hier liep een zwarte a-pion ver door en dat was wederom slecht nieuws voor de good guys. We zijn halverwege en het staat nog gelijk. Wie weet of de staartborden ons de overwinning brengen.

Te beginnen met Tex op . Tegenstander Lombaers had zich meer dan uitstekend voorbereid en gooide een gevaarlijk Ragozin-gambietje er soepel uit. Maar Tex had nog nooit de Ragozin gespeeld, hoe wist die gehaaide witspeler hiervan? Was hier een Niemann-Carlsen schandaal met gelekte prep in de maak? Maar natuurlijk niet. Hoewel de tegenstanders in dit verslag (in elk verslag) vakkundig naar beneden geschreven worden, zijn het – als ik eerlijk moet zijn – eigenlijk heel aardige en zeker ook sportieve lui. Hoe kende Lombaers dit allemaal? Liam speelt graag Ragozin, dus de voorbereiding op Liam had zich vertaald naar een wapen tegen Tex. Pech voor onze man. Ik dacht bij het langslopen dat hij al uit de opening verloren stond, maar had de pionnetjes niet goed geteld, dus het viel in eerste instantie nog reuze mee. In tweede instantie niet meer, dus hier een 0 en op achterstand. 

Gelukkig hebben we de derde debutant nog. Khoi is jong en veelbelovend en we waren in de overtuiging dat hij met wit veel moois zou gaan laten zien, zeker op geluksbord 7. Khoi lijkt misschien een vriendelijke, aanvalslustige jongeman, zaterdag deed hij me meer denken aan een GM over the hill in de jaren ’80. Denk aan Petrosian of Spassky in hun nadagen, of Andersson gedurende zijn hele carrière. De partij verliep als volgt. 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Voorlopig gaat alles goed. Nu verraste zwart onze held met wat bijna een nieuwtje was in de jaren ’80, het destijds obscure 3… Pf6. Khoi reageerde zoals Petrosian of Spassky op een nieuwtje reageerden, terwijl ze het tennisveld al verderop zagen liggen. Het recept is tweeledig: stap 1: voor de vorm een paar minuten nadenken over een weerlegging (die blijkt niet zonder engine te vinden zijn, tot ieders verrassing). En stap 2: pragmatisch de ruilmachine aanzetten. En zo hoefde zwart na zijn briljante 3e zet nog 13 zetten langs alles terug te slaan en stond een halfje op het bord. Khoi, volgende ronde heb je weer wit, want dit smaakt naar meer 😊

Op bord 8 zat ikzelf. Voor mijn opening verwijs ik naar het verslag over Friso. Ik maak dus dezelfde fouten als onze grootmeester, ik doe alleen wat minder dingen goed die hij wel kan. Ook ik creëerde in tijdnood een feeërieke ruïne (mooie zin met veel trema’s!), maar ben niet goed genoeg om dat te repareren. Tegenstander Ondersteijn had het allemaal positioneel beter ingeschat dan ikzelf. Hoewel wit nog lekker lang deed over de afwikkeling, kwam de overwinning voor Paul Keres nooit in gevaar. Wie mee heeft geteld ziet inmiddels 3-5 op de teller. Gaan we nog een matchpunt binnenhalen op de staart?

Esper op 9 speelde een curieuze partij. De opening leek voor beiden te mislukken, en wat resteerde was een gevaarlijk initiatief voor zwart. Het enige wat wit daar tegenover kon stellen was het ruimtevoordeel dat hij in de Pirc al snel had veroverd. Esper boette een pion in en het leek allemaal zeer somber. Toch rechtte hij zijn rug (of zwart deed heel rare dingen, of het viel allemaal wel mee voor wit – mijn stellingsinschatting was niet de beste zaterdag) en wit kreeg opeens een kansrijk lopereindspel. Er bleek zelfs nog een winst in te zitten, maar Esper zag het in tijdnood niet en de partij mondde uit in pat. Matchpunten binnen voor Paul Keres.

Op 10 zat Tyro. Hij speelde de opening, zoals de tegenstanders van Lasker en Aljechin dat plachten te doen. Dat was 100 jaar geleden al niet best en ook de modernste engines zullen niet staan te juichen van de zwarte opzet. Soms heb je van die dagen… Tegenstander Hommerson had de keuze om zwart op de dame- of op de koningsvleugel op te vegen. Hij kon echter niet kiezen en deed het dus maar allebei. Snik.

3,5 – 6,5 en net als vorige jaren is de traditionele openingsnederlaag binnen. Resten mij dezelfde stichtelijke woorden als bij het verslag van de 1e ronde van vorig jaar. Of nee, het KC-bestuur heeft zelfs drastischer maatregelen bedacht, zodat we voortaan uit een ander vaatje gaan tappen: wondercoach Ivan gaat ons trainen! Wellicht dat dat helpt. Beetje jammer alleen dat onze tegenstanders er ook van kunnen meeprofiteren…

Pieter Roggeveen